Daire ile ve villanın vergisi aynı olur mu? Kuzey Kıbrıs emlak sektöründe oluyor. Kıbrıs Emlak Merkezi köşe yazarı Burcu Ergin, örnekler üzerinden KKTC emlak vergisini kaleme aldı.
EMLAK VERGİSİNDE RAYİÇ BEDELİN YERİ NEDİR?
Değerli okurlarımız bayram tatili sonrası hepimizin dinlenmiş ve mutlu sevdiklerinizle bir bayram geçirmiş olduğunuzu ümit ediyorum. Yeni bir hafta ve yeni konularla birlikte olacağız.
Ancak öncesinde geçen yazım ile ilgili olarak çok fazla telefon aldım, ilginize çok teşekkür ederim. Sizlerden gelen istek üzerine bu hafta tekrar bu konudan biraz daha bahsedelim.
BİR HATIRLAYALIM EMLAK VERGİSİ NEDİR?
Emlak Vergisi her yükümlünün yasalar çerçevesinde ödemekle yükümlü olduğu bir sorumluluktur. Taşınmaz mallarımız için yıllık olarak ödediğimiz bir vergidir. Emlak alım ve satımında da bu yükümlülüğün yerine getirilmiş olması koşuldur, aksi halde tapu dairesinde planlanan devir işlemi gerçekleşmez.
Taşınmaz malın ‘RAYİÇ BEDELİ’ ÜZERİNDEN öDENMESİ GEREKEN BİR VERGİDİR.
BU KONUDA SORDUĞUNUZ öRNEKLERDEN BİRİNİ VERELİM VE
BU öRNEKTEN YOLA ÇIKARAK KONUTLAR İÇİN EMLAK VERGİSİNDE M2 Mİ RAYİÇ BEDEL Mİ ESAS ALINMALI BAKALIM…..
Villanız şehir içinde güzel bir muhitte olup yaklaşık 300m2 büyüklüğündedir. Siz onu yaklaşık 5 yıl once 1 dönümlük bir arsa üzerine inşa ettirdiniz. Havuzunuz da mevcut. Evinizi satmaya karar verdiniz. Sonunda yaklaşık 350.000 Stg sattınız. Ayni sokakta da sizden daha küçük 200m2’lik 3 dönümlük bir arsa üzerinde yer alan villa ise yaklaşık 480,000 Stg’ye satılmış.
Bu noktada siz emlak vergisi ne kadar ödeyeceksiniz ?
- Arazi alanına bakılmaksızın yapı büyüklüğüne bakılarak 300 m2 olan villa için 300 TL – 200m2 olan villa için 200TL mi?
- Ya da resmi kurumdaki rayiç değerlere göre yapılan hesaplamalara göre rayiç değerin örneğin 0.1% (bindebir) mi?
Diğer bir örnek olarak da Girne’deki 130m2’lik dairenizi 85,000 Stg’ye aldınız. Arkadışınız ise Karaoğlanoğlu’ndaki ikiz villasını yaklaşık 175,000 Stg’ye satın aldı. Villa yaklaşık 170m2 büyüklüğünde. Siz daire için 130 TL emlak vergisi öderken sizden iki katı değerdeki villaya sahip arkadaşınız 170TL ödüyor.
Peki bu noktada hiç düşündünüz mü acaba FAZLA MI öDÜYORSUNUZ?
Bu sebeple vergilendirmede hesaplamalar çok önemlidir.
Taşınmaz mal vergi yasası 10. madde 3. kısımda bu yönde tanımı ve sınıflandırması belirtilmektedir. Buna ilaveten 20. madde 5. kısım altında da taşınmaz mal vergisi hesaplaması da belirtilmektedir. 5. kısımda rayiç bedel esasına da değinilmektedir. Ancak uygulamada net değil.
RAYİÇ BEDEL NEDİR?
Her ne kadar yasa içerisinde tanımlanmasa da şöyle kısaca tanımlayabiliriz.
Rayiç bedel bir taşınmaz malın güncel piyasa koşullarında halka açık bir pazarda satılabilir değeridir. Rayiç bedeli daha sonraki yazılarımda daha da detaylandıracağım için şimdilik sizlere daha fazla bilgi vermiyorum.
PEKİ RAYİÇ BEDEL NEDEN öNEMLİ?
Emlak vergisinde birçok ülkede genel anlamda rayiç bedeli esas alarak vergi tutarı belirlenmelidir.
Siz 130m2’lik 60,000 Stg değerindeki daireye 130 TL öderken bir başkası 150m2’lik 100,000 Stg değerindeki villaya 150 TL ödüyor.
Daha da ilginci ise üzerinde ev olan ancak tapusunu güncellemediğiniz arsa olarak tapusu kayıtlı yaklaşık 80,000 Stg değerindeki taşınmaza da arsa üzerinden vergi ödüyorsunuz. Bu şekilde olduğunda hangisi doğru ödeme yapıyor ?
- 000 Stg değerindeki taşınmazınız için 130TL ödeyen mi,
- 100,000 Stg değerindeki taşınmaz için 150TL ödeyen mi,
- Evi olup tapusunda arsa kayıtlı diye arsa olarak ödeme yapan mı?
Bu noktada taşınmazın değeri olan ‘RAYİÇ BEDEL’ devreye girmelidir ki daha sağlıklı ve adil sonuçlar çıksın .
Duruma birde rayiç bedel esasına göre vergilendirme yapıldığında nasıl olur bakalım ; varsayalım ki konutta 0.1% vergi oranı uygulanıyor.
- 60,000 Stg değerindeki taşınmaz için 60 Stg
- 100,000 Stg değerindeki taşınmaz için 100 Stg
- Arsa tapulu ancak üzerinde ev olan 80,000 Stg değerindeki taşınmaz için 80 Stg vergi ödeyebileceksiniz.
Siz de takdir edersiniz ki ilk hesaplamaya göre ikinci hesaplama daha doğru bir yaklaşım olmaktadır.
RAYİÇ BEDEL’in vergilendirme esasında da önemli bir yeri olduğunu görüyoruz.
HERKESE HAYIRLI VE VERİMLİ HAFTALAR DİLER, YENİ KONULARLA BULUŞMAK ÜZERE DİYORUM.
BURCU ERGİN
GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANI
